بەرهەمی نەوتی ئێران، لیبیا، ڤەنزوێلا وکاریگەریی لەسەر نرخی نەوت.

بەهۆی گەمارۆی ئابوری و جەنگی ناوخۆوە بەرهەمی ئەو سێ وڵاتەوە کەم بووەتەوە بۆ ٢ ملیۆن و چوارسەد هەزار بەرمیل وە هەناردەش بۆ ٧٠٠ هەزار بەرمیل دابەزیوە

 

ئێران و ڤەنزوێلا دوو وڵاتی دامەزرێنەری ڕێکخراوی ئۆپیک و خاوەنی یەکێک لە گەورەترین یەدەگی نەوتی خاو و گازی سروشتین لە جیهاندا. چەند ساڵێک پێش ئێستابەرهەمی نەوتی ئێران گەشتوەتە ٤ ملیۆن بەرمیل و ڤەنزوێلا ش لە سەروو ٢ ملیۆن و ٥٠٠ هەزار بەرمیلە و لیبیاش وەکو یەکێک لە گەرەترین بەرهەم هێنەرانی ئەفریکا بەرهەمی لە ١ ملیۆن و ٢٠٠ هەزار بەرمیل دابووە، واتە ئەو سێ وڵاتە بەیەکەوە ٧ مليۆن و ٧٠٠ هەزار بەرمیل بەرهەم یان بووە .

 

بەڵام ئێستا بەهۆی گەمارۆی ئابوری و جەنگی ناوخۆوە بەرهەمی ئەو سێ وڵاتەوە کەم بووەتەوە بۆ ٢ ملیۆن و چوارسەد هەزار بەرمیل وە هەناردەش بۆ ٧٠٠ هەزار بەرمیل دابەزیوە. ئەمە لەگەڵ کەم بونەوەی بەرهەمی وڵاتانی هاوپەیمانی ئۆپیک پلەس و وڵاتانی دەرەوەی هاوپەیمانیەکە هۆکارن بۆ ئەوەی نرخی نەوت لە سەر و ٤٠ دۆلارەوە جێ گیر ببێت و ئەمڕۆ خاوی برێنت بگاتە ٤٣ دۆلار. ئەگەر بارودۆخی ئەو سێ وڵاتەوانەبوایە ئەوا زۆر ئەستەم دەبوو هاوپەیمانیەتیەکەی ئۆپیک پلەس بەو ڕادەیەی ئێستا کاریگەری هەبوایە لەسەر نرخی نەوت، لە هەمان کاتدا لەگەڵ ئەوەی ئەو بەربەستانەی دانرابوون لەبەردەم هاتوچۆ لەوڵاتە پیشەسازییەکاندا بە بۆنەی کۆرۆناوە وا لادەبرێن بەڵام هێشتا بازرگانەکان بە هەستیارییەوە دەڕواننە نرخی نەوت و نیگەرانی زیاتر بڵاو بونەوەی کۆرۆنان، بەتایبەت لە وڵاتانی ئەمەریکای لاتین و هیندستان .

 

کاریگەریەکانی گەمارۆ و جەنگ لە سەر ئەو وڵاتانە

 

لیبیا

 

لەدوای ئەوەی لیبیا لەدوای بەهاری عەرەبی و روخانی دەستەڵاتی معمر قەزافی لە ٢٠١١ دا ئە وڵاتە توشی جەنگی ناوخۆ بووە بەهۆیەوە پیشەسازی نەوتیش زیانی گەورەی بەرکەوتووە لە سەرەتای ئەمساڵەوە بەرهەمی نەوت بەڕێژەیەکی بەرچاو کەمکردووە بۆ زۆر جار ژێر ١٠٠ هەزار بەرمیل و لە مانگی حوزەیراندا تۆزێک بەرزبویەوە بۆ ١١٠ هەزار بەرمیل واتە لە دەست دانی ڕێژەی ٩١٪ ی بەرهەم کە دەکاتە ١ ملیۆن و ١٠٠ هەزار بەرمیل.

 

 

ئێران

 

ئێرانیش دوای ئەوەی مانگی ئایاری ٢٠١٨ سەرۆکی وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا دۆناڵد ترامپ رایگەیاند کە وڵاتەکەی دەکشێتەوەلە ڕێکەوتنی نەوەوی ئێران. و بڕیاری گەمارۆ خستنە سەر ئێرانی دا و لە مانگی تشرینی دووەمی ٢٠١٨ چووە بواری جێبەجێکردنەوە.بڕیارەکە مامەڵەکردن لەگەڵ ئێران و کرینی نەوت و غازی دەگرێتەوە و ، ترامپ رایگەیاند کە ئامانجیان وەستاندنی هەناردەی نەوتی ئێرانە و گەیاندنیە تی بۆ سفر،تاڕادەیەکی بەرز گەمارۆکە کاریگەری هەبوو.

 

 

لە مانگی ئۆکتۆبەری ٢٠١٩ دا هەناردەی ئێران دابەزیوە بۆ ٢٦٠ هەزار بەرمیل لە ڕۆژێکدا و لە شەش مانگی یەکەمی ٢٠٢٠ دا تێکرای هەناردەی بریتی بووە لە ٥٠٠ هەزار بەرمیل نەوتی ڕۆژانە. واتە بەراورد بە بەرهەمی ٢٠١٦ کە ئاستی بەرهەم بریتی بووە لە ٤ ملیۆن بەرمیل دابەزیوە بۆ کەمتر لە ٢ ملیۆن ٥٠٪ بەرهەم کەمی کردووە. هەناردەی ئێران لە مانگی ئایاردا بریتی بووە لە ٢٠٠ هەزار بەرمیل لە کاتێکدا لە مانگی نیسانی ٢٠١٨ دا پێست گەمارۆکان بریتی بووە لە ٢ ملیۆن و ٥٠٠ هەزار بەرمیل واتە بەڕێژەی ٩٢٪ هەناردەی کەمی کردووە و ڕۆژانە ٢ ملیۆن و ٣٠٠ هەوادار بەرمیل دەکات.

 

 

ڤەنزویلا

 

ڤەنزوێلا ئەوڵاتەی کە خاوەنی گەورەترین یەدەگی نەوتە لە جیهاندا بەهۆی گەمارۆی ئابوری وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکاوە ناتوانێت کڕیار بۆ نەوتەکەی بدۆزێتەوە و بەرهەمی بۆ نزمترین ئاست دادەبەزێت
گەمارۆی سەرڤەنزوێلا دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ٢٠١٤ لە سەردەمی باراک ئۆباما دا ، پاشتر لە ٢٠١٧ لەلایەن دۆناڵد ترامپ جارێکی تر گەمارۆکەی توند تر کرد وە لە کانونی دووەمی ٢٠١٩ جارێکی تر گەمارۆ ئەو وڵاتەی گوشی.
ڤەنزوێلا بەرهەمی لەساڵی ١٩٧٥ دا گەشتە ٣ ملیۆن و ٥٠٠ هەزار بەرمیل لە ڕۆژێکدا تا ساڵی ٢٠١٤ لە و ڕێژەیەدا مابۆ وە. پاشان لە ساڵی ٢٠١٧ دا بەهۆی گەمارۆی ئابوورییەوە بەرهەم گەشتە ١٫٩١ ملیۆن بەرمیل و لە ٢٠١٧ وە بۆ ١٫٣٥ ملیۆن لە ٢٠١٨ دا هەروەها لە کۆتایی ٢٠١٩ بەرهەمی نەوتی ڤەنزوێلا دابەزی بۆ ٩١٢ هەزار بەرمیل وە لە مانگی حوزەیرانی ٢٠٢٠ دا دوای ئەوەی گەمارۆی ئابوری تەواو توندکرا لەسەر ئەو وڵاتەئێستا بەرهەمی دابەزیوە بۆ ٣٠٠ هەزار بەرمیل.

 

 

سود وەرگیراوە لە

 

www.venezuelanalysis.com www.bloomberg.com www.reuters.co.uk www.worldoil.com www.tradingeconomics.com